Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2017

Ποντιακο Λεξικο

                               

                                         
Αβούτο/ΑούτοΑυτό
ΑγγόναΦίδι
ΑγδήνΚονίαμα και Γουδοχέρι
Αγελάδ/Xτήνον/ΒούδΑγελάδα
ΑγλιανεύκουμαιΠερνάω ευχάριστα
ΑγνόνΠερίεργο
Aγραεύω/'γραεύωΠαθαίνω
ΑγράμπελονΆγριο Αμπέλι
ΑγράνεμονΆγριος Ανεμος
Αγρασεύωπροσπαθώ
AδακάΕδώ πέρα
ΑερόπονΆνεμος
ΑέτςΈτσι
ΑζπάριαΑυλόπορτες ή εξώπορτες παράθηρου
ΑητέντςΑετός
ΆθιαΆνθη
ΑίκοςΤέτοιος
Α'ι'τέστεΠροχώρα
ΑκεκάΕκεί πέρα
ΆκλεροΠου δεν εχει οικογενοια, ο μονος
ΆλαςΑλάτι
ΑλικόνΜε αλάτι
ΆμονΣαν
ΆναβαΕκτός
ΆναλονΑνάλατο
AναχάπαραΞαφνικά
ΑναμένωΠεριμένω
AνέντροποςΑυτός που δεν ντρέπεται
Αντρίζ'Γυναίκα Παντρεύεται
ΑξινάρΤσικούρι
ΑπάνΕπάνω
ΑπαρδάλιαΜονοχρωμία
ΑπέςΜέσα
Απονεγκάσκουμαι ή αναπάουμαιΞεκουράζομαι
ΑποχασμούμαιΧασμουριέμαι
AπουρπουνούΠρωΐ
ΑραεύωΓιρεύω
ΆρκοςΑρκούδα
AρλανεύκουμaiΣτεναχωριέμαι (ή παραπονιέμαι)
ΑρλίνΣτεναχωρεμένο αλλα και Παραπονιάρικο
ΑρωθυμίαΑποθυμία
Α σήνΑπο
ΑσηράχαντοςΣκαντζόχοιρος
ΑσλαεύωΕμβολιάζω (φυτά)
AτεβήρευτονΑυτό που στέκει όρθιο
AτλαεύωKανω μεγάλω βήμα,υπερπηδώ
ΑτόΑυτό
Ατσάπαν(Άτσαπα)'Αραγε
ΑτώραΤώρα
ΑφκάΚάτω
Άφτει (Ν'άφτει)Να ανάψει
ΑφώτιστοΑβάπτιστο
ΑχάντΑγκάθι
Αχούλ'Το μυαλό
AχπαραγμένοΤρομαγμένο
ΆψιμονΠήρε φωτιά
Βάλον/ΒάλενΒάλε
ΒαρεσιγμένοΟκνηρό
ΒούρανXούφτα
βουρκιάντξύλο που χτυπούσανε τα βόδια
ΒρούλαΦωτιά
Γαιδούρ/ΓαιδίρΓαίδαρος
ΓαίςΛουρίδα
ΓαρήΣύζηγος
ΓενεάνΓενεά
ΓεράνΠληγή
Γιαβάς, Γιαβάσια (Toυρκικό)Σιγά Σιγά
ΓιεργάνΠάπλωμα
ΓιοσμάςΛεβέντης, όμορφος
ΓλουπίζωΞεφλουδίζω
ΓομάτοΓεμάτο
ΓομώνωΓεμίζω
ΓούλαΛαιμός
ΓονουσεύωΜιλάω
Γουρπάν(ι)Θυσία
ΓουρτάρεμανΣωτηρία
ΓουρταρεύωΣώζω
Γουζεμέντζα/ΚουζεμέντζαΘυμωμένη
ΓρέαΓριά
Γυναικίζ'Ο άντρας παντρεύεται
ΔάκωΔαγκώνω
ΔέβαΠίγαινε
ΔέβολονΔιάβολος
ΔεξάμενοςΝονός
ΔουλίαΔουλειά
ΕβώραΊσκιος
ΈγκαΈφερα
EγομώθανΓέμισαν
ΕγρoίξαΚατάλαβα
ΕκλείδωσαΚλείδωσα
ΕκούξενΦώναξε
ΈκσαΆκουσα
ΈκσεςΆκουσες
EλάτοΧριστουγεννιάτικο Δέντρο
ΕλέαΕλιά
EλέπωΒλέπω
EμέτσαΜέθυσα
εμοβόραδεν είναι φυλική
εμπαλίζνα κλείσεις ένα ξεσκησμα ρούχου
ΕνέσπαλαΞέχασα
ΕντόκαΧτύπησα
ΕέντονεΈγινε
ΈξαψαΆναψα
ΕξέβαΒγήκα
ΕπέζεψαΒαρέθηκα/Συγχάθηκα
ΕποίκαΈκανα
ΕρούξενΈπεσε
ΕσασίρεψαΜπερδεύτηκα
ΈσειραΠέταξα
Εσκούται / ΣηκούταιΣηκώνεται
EτιγνάεψαKατάλαβα
EτσαραφήγαΓραντζουνίστηκα
ΕφέκαΆφησα
ΕφτάγωΚάνο
EφτουλάξαΠαθαίνω ασφυξία ή Σταναχωρέθηκαι
ΕχαρέθαΠήρα χάρη
ΖαέρΜάλλον μπορεί
ΖαντόςΤρελλός
Ζαντή/ΖαντέσαΤρελλή
ΖαρωτάΣτραβά
ΖατίΌπως χρησιμοποιείται το ιστέ κάτι σαν το "μωρέ"
ΖενγκιλούκΠλούτος
ΖονάρΖώνη
ΖουβάλΕνα είδος καλαμπόκι
Hβρίζωκαθάρισμα σιταριού ή σουσάμι
ΉμσονΜισό
ΘελκούραςΆταχτα Κορίτσια
ΘiγατέραΚόρι
Θρημούλια ή θρυμουλόπαΨήχουλα
ΙθάκΣτήθος της Αγελάδας
ΙλιαεύωΧαιδεύω
ΙμςΜισό
Ινιάτ ή ινάτΠείσμα
ΚαλατσεύωΜηλάω
ΚαλομάναΓιαγιά
ΚανείταιΦτάνει
καράκωσεκλείδωσε
ΚάταΓάτα
Kέλεουμεγάλος ποντικός
ΚεπίνΚύπος
ΚαράΜαύρο
ΚαρδόπονΚαρδιά
ΚαρτόφαΠατάτα
ΚαταμάγιαΤο ξύλο με το βρεγμένο πανί
ΚεβιαζιάςΠολυλογάς
Κιαβιαζούμία που μιλάει πολύ
ΚιφάλΚεφάλι
ΚλώσκουμαιΓυρνάω
ΚονεύωΜπαίνω
ΚορτσόπονΚορίτσι
ΚοσσάραΚότα
κοτόςκαλαμπόκι
κουνίεταικουνιέται
ΚούπαMπρούμυτα
κουτούνα/κοτσάνι (κεσμίκ in Turkish)koutouna
ΚουτσήΚορίτσι
ΚρομίδΚρεμίδι
κχύνωΡίχνω
ΛαϊσκουμαιΚουνιέμαι
ΛαΐστέραΚούνια/Κουνίστρα
ΛάσκουμαιΤριγυρνάω
ΛαχόρΛουρίδα
ΛελέυωΛατρεύω
ΛειβαδοτόπαΛειβάδια
ΛεφτοκάρΦουντούκι
Λίβ(ι)αΣύννεφα
ΛιθάρΠέτρα
ΛινέαΣύρμα που κρεμούσαν τα ρούχα
ΛυκοκαλομάναΠρόγιαγιά
ΛώματαΡούχα
ΜαερεύωMαγειρεύω
Μαντζίρα/ΞύγαλαΓιαούρτι
ΜάρανταΛουλούδια
MανουσάκΚυκλόμηνα
ΜεντζόνΚάποιον Φωνάζω
ΜιντίκΜικρό/Ζωηρό
ΜοθοπώρΦθινόπωρο
ΜονάζωΦιλοξενώ
μουτούλκαρφί μπρωστά στο βουρκιάντ που τσιμπούσε
ΝαζλήςΝαζιάρης
ΝαινάΚαθρέφτης
ΝακενάρMανιτάρι (Σάντα)
NαλίνTσοκαρο
ΝαμούςΣυνείδηση
NάρΡόδι
ΝεβίζωΣβήνω
Νέγκασμα / ΝεγκασίανΚούραση
ΝέισαΝέα
ΝεμπέφτειΠέφτει
ΝέπεΆνδρα (η γυναίκα τον Άνδρα)
Νεραξία/ΝερεσίαΣίχαμα
ΝέψαΓυναίκα (α άνδρας την γυναίκα)
Νέτση (απο το νε κουτσή)Κορίτσι
ΝιάτΟ τρόπος συμπεριφοράς (ενός ανθρώπου)
NιάτΣκοπός/θέληση/γνωμη
Νίφκουμαι / Νίβομαιπλένω το πρόσοπό μου
ΝισαλούΑρραβωνιαστικιά
ΝισάνΣημάδι
ΝοσσάκαΠουλάδα
ΝούνιγμανΣκέψη
ΝουνίζωΣκέφτομαι
ΝούντζονΣκέψου
ΝτοΤι
ΝύφεΝύφη
ΝυφέπαρμανΓαμπρός & Κουμπάρος πηγαίνουν νύφη στην εκκλησία
NυχτοπούλNυχτοπούλι
ΞάιΚαθόλου
ΞανΞανά
ΞύνωΡίχνω
ΟγραεύωΠαθαίνω
Oκνέαςτεμπέλης
ΟμάττιαΜάτια
OμούτEλπίδα
Oμνίσκουμε/ΟρκίσκουμεΟρκίζομαι
ΟνίδισμανKοροϊδία
ΟξαεύωΧαιδεύω
ΟξοπίςΠίσω
ΟπιςΠίσω
Οράζω/ΟριάζωΠροσέχω/Παρακολουθώ
ΌραμανΌνειρο
Oρμάνετα δάση
ΟρμίνΠοταμάκι
ΟρτάριKάλτσα
ΟφίδΦίδι
ΟφύγονΦύγε
OψεΕχθές
Παλαλέσατρελλή
ΠαλαλόςΠαλαβός
ΠαράδαςΛεφτά
ΠαρχάρΟροπέδιο
ΠαρχαρομαναΓυναίκα που πρόσεχε το παρχάρ
πατήτσιαφασολάκια
ΠατσίΑδερφή
ΠερισιάνΑκατάστατος / Aτημέλητος
ΠερισάντςTαλαιπωρημένος, τυρρανισμένος
ΠεσλεεύωΘρέφω
ΠεχλιβάνΠαλικαράς
ΠεγάδΠηγάδη
ΠεγαδομάτεΜάτι του Πηγαδιού
ΠίλικοΦάκελο
ΠιλπίλTο "μπλαμπλα"
ΠιπίλΣπόρο
ΠoίσονΚάνε
ΠοδάρΠόδη
ΠολεμώΠροσπαθώ
ΠουργούΜικρί σήδερο για τρυπάνι
ΠουτσήΚορίτσι
ΠυρίφτεΞύλο που έριχναν το ψώμι
ΡαγκάνΚορυφή του Βουνού
ΡακάνΜικρό Ύψωμα
ΡαχίαΒουνά
ΡάσαΩμος
ΡαχνάΑράχνι
ΡεβόλΕίδος πιστολιού
Ρίζα μ'Ρίζα μου (χαϊδευτικό, χρήση όπως το πουλί μ')
ΡωθωνίζωΡοχαλίζω
ΡούζωΠέφτω
ΣαΣτα
ΣαλαχανούΜία που τριγυρνάει πολύ
Σαμαρτσούκ(Σαμαρτσούχ)Ένα είδος δέντρο
ΣαρίΞανθό
ΣαφλάςΣάλια
ΣαφλέαςΣαλιάρης
ΣαχτάρΣτάχτι
ΣεβάσκομαιΣέβομαι
Σεβντά (Τουρκικό)Αγάπη
ΣείρωΝα Πετάξω
ΣεκέρΖάχαρη
ΣερεύωΜαζεύω
Σερίν (Τουρκικό)Ίσχιο
ΣέφτελοςΧαζός
ΣιασιουρεμένοςΜπερδεμένος
Σιάπκα/ΣιάφκαΚαπέλλο
ΣιλευτέρΣφουγγαρόπανο και για άνθρωπο απαξιωτικό)
ΣιλεύωΣφουγγαρίζω
ΣιρΠετάω
ΣκαμνίνΣκαμνή
ΣκολέκΣκουλίκι
ΣκωτούσαιΣκοτώνεσαι
ΣκούμαιΣηκώνομαι
ΣκυλάζωΒρωμάω
ΣορόςΔάση
ΣούκΣήκω
ΣουμάδεμανΑρραβώνας
Σουμπούλαη κουνιστή και όμορφη
Σουρούκ/ΣουρούχΜακρύ ίσιο ξύλο για διάφορες χρήσεις
Σοχάγα/ΣοκκάκιΜικρό δρομάκι
ΣπαλίζωΚλείνω
ΣπαριέλΣουτιέν
ΣπογγίζωΣκουπίζω
Στα/Αστά ή ΕστάΣταμάτα/Περίμενε
ΣτούδΚόκκαλο
ΣτράταΔρόμος ή Πεζοδρόμιο
ΤαγιανίζωAντέχω
ΤαπιάτΧαρακτήρα
Ταρά(γ)ουμαιAνακατεύομαι
ΤαράζωΑνακατεύω
Tαραήλτς ή ταραήλεςΤο ουράνιο τόξο
TαραπουτζίζΧοροπηδάω
ΤελένωΤελειώνω
ΤεμέτερονΔικό Μας
Τ'εμόνΔικό Μου
Τ'εσόνΔικό Σου
ΤέρενΚοίτα
ΤεστόπονΣτάμνα
ΤιδένΤίποτα
ΤιζεύωBάζω στη σειρά
ΤοσπαγάνοςΧελώνα
ΤρανίνωMεγαλώνω
ΤσαίζωΦωνάζω
Τσαμουρένεν τεστόπονXωμάτινη στάμνα
ΤσαρτιλίζΣπινθηρίζει
τσαφίζω/τσαφίουμαι ή κνέσκουμαιξίνομαι
ΤσερίζωΣκίζω
ΤσιλίδΚάρβουνο
ΤσιλντεύωΟυρώ
TσαμούριαΛάσπες
ΤσιλίδιαΚάρβουνα
τσιμίσκοςηλίανθος
Τσιτσάκ ή Τσιτσέκ (Τουρκικό)Λουλούδι
ΤσουμίζωSτραγγίζω
Τσουμούρψύχουλα απο ψωμί μαζί με λάδι τιγανητό
ΤσούναΣκύλα
ΎειαςΥγεία
ΥλάζωΓαβγίζω (λέω κάτι δυνατά)
Φαντάλαμια που μιλούσε πολύ
ΦάζωΤαϊζω
Φο(γ)ούμαιΦοβάμαι
ΦουρκίζωΠνίγω
φουρνίνφούρνος
ΦουρνόςΒάτραχος
ΦουτίνΚρυφό κλάσιμο
ΦρανταλαΌμορφη γυναίκα
ΦτουλίζωΞεπουπουλιάζω, μαδάω
ΦωταχτερέαςΦωτισμένoς (λάμπει)
ΦωταχτερούΦωτισμένη (λάμπει)
XαθΧάσου
XαιρετίαςΧαιρετισμούς
ΧαμούφταςΦράουλα
ΧαντιλιάγουμαιΓαργαλιέμαι
ΧαντόσχεροΣκαντζόχηρος
Χασεύω/ζεματώΚαίω
ΧάταλαΠαιδιά
ΧαψίαΨάρια
ΧείλεXείλια
ΧείλεΧίλια
Χερ'Χέρι
ΧερόπονΧέρι
ΧουζάρΠριόνι
ΧουλένΖεστό
ΧουλιάρΚουτάλι
ΧτήνονΑγελάδα
ΨαλαφώΖητώ
ΨηΨυχή
Ψη μ'Ψυχή μου
ΩβάζωΚάνω αυγά
ΩβοτάραχονΤαραμάς,χαβιάρι
ΩβόνΑυγό
ΩνώΤεμπελιάζω
ΩμεσαΩμή
ΩμίνΏμος
Ωράζω (Ωριάζω)Προσέχω ένα μέρος
ΩρίαγμανΦροντίδα,Επιτήρηση
ΩτινΑυτί
ΩφΕπιφώνημα πόνου/στεναχώριας
ΩφλαεύωΑναφωνώ την λέξη 'Ωφ'

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου